بخش مهمی از پشتوانه هر کشور را نیروی انسانی آن تشکیل میدهد و دولتها همواره برای حفظ و افزایش جمعیت کشورشان هزینه میکنند. بخش مهمی از هزینههای حفظ جمعیت، مربوط است به سرمایهگذاری در جاهایی که جان شهروندان در آن نقطه در معرض تهدید قرار دارد. از جمله آن، سرمایهگذاری در حوزه بهداشت، درمان و ایمنی شهروندان در حوزه راه است. سرمایه گذاری در حوزه راه، به ارتقای ایمنی جادهها، وسایل نقلیه و آموزش کاربران و استفادهکنندگان از این مسیرها مربوط است. موضوعی که در کشور ما محلی از اعراب ندارد و بیتوجهی به آن منجر به بروز مدام حوادث ناگوار و از دست رفتن جمعیت کشور میشود.
اتهام قتل به گردن راننده قطار
تجرنه نشان داده با بروز هر حادثه نگرانی عمومی جامعه را فرا میگیرد و با گذشت زمان به دست فراموشی سپرده میشود. از جمله این حوادث تصادف قطار مسافربری با بیل مکانیکی بود که ساعت ۵:۳۰ چهارشنبه، ۱۸خردادماه در کیلومتر۵۰محور طبس-یزد اتفاق افتاد. براساس گزارش اولیه در جریان این حادثه ۲۱نفر کشته و ۸۷ نفر مجروح شدند. علت این حادثه خطای راننده قطار به علت سرعت غیرمجاز و خطای راننده بیل مکانیکی به دلیل قرار دادن بیل مکانیکی کنار ریل آهن اعلام شده است.
حادثه خونین به گردن راننده اتوبوس
از دیگر حوادث، واژگونی اتوبوس حامل خبرنگاران بود که دوم تیرسال گذشته اتفاق افتاد. گروهی از خبرنگاران به دعوت سازمان محیط زیست از تهران راهی ارومیه شده بودند که اتوبوس در جاده پیرانشهر به نقده واژگون شد. در جریان حادثه دو خبرنگار به نامهای ریحانه یاسینی و مهشاد کریمی خبرنگاران ایرنا و ایسنا جانشان را از دست دادند و ۲۱ خبرنگار دیگر هم مجروح شدند. مقصر این حادثه راننده اتوبوس اعلام شد. کمیسیون ایمنی راهها اعلام کرد که این اتوبوس سرویس کارکنان یکی از کارخانههای سیمان بوده و مجاز نبوده در محورهای کوهستانی تردد کند، برای همین به دلیل نقص فنی ترمز راننده قادر به کنترل خودرو نشده است.
مرگ مسافران، گردن خلبان مرده
وقوع این حوادث نه در جاده و حوادث ریلی بلکه سوانح هوایی را هم شامل میشود. از جمله حادثهای که صبح روز ۲۹بهمن سال۹۶ اتفاق افتاد. آن روز پرواز شماره ۳۷۰۴ هواپیمایی آسمان با ۶۶سرنشین، فرودگاه مهرآباد را به مقصد یاسوج ترک کرد تا اینکه از صفحه رادار خارج شد و در ارتفاعات دنا سقوط کرد و همه سرنشینانش جانشان را از دست دادند. علت این حادثه هم خطای خلبان اعلام شد.
صحنه گردان کیست؟
مقصر شناخته شدن راننده اتوبوس، خلبان یا راهبر قطار در جریان حوادثی که به آن اشاره شده همواره به منزله پایان ماجرا تلقی شده و تلاشی برای پیشگیری از حوادث مشابه صورت نگرفته است. سردار کمال هادیانفر درباره حوادث ناوگان حمل و نقل عمومی گفت: «بیش از ۸۰ درصد وسایل نقلیه عمومی در سن فرسودگی قرار دارند که متأسفانه در ۱۰ سال گذشته نوسازی صورت نگرفته است.» این موضوع در مورد حمل و نقل ریلی و هوایی هم مصداق دارد.
عباس قربانعلی بیک، معاون اسبق برنامهریزی راهآهن درباره مقصر شناخته شدن رانندگان به نود اقتصادی گفت: «وقتی حادثهای اتفاق میافتد، راننده مقصر شناخته میشود و اگر راننده فوت شده باشد که خیلی بهتر است. سؤال اینکه پشت صحنه کیست که منجر به بروز حادثه شده است؟ مشابه این حادثه مکرر اتفاق افتاده است و ظاهراً هم رانندگان مقصر هستند. اینها مقصران خط مقدم هستند باید دید که پشت صحنه چه اتفاقی افتادهاست؟ برخورد با این مقصران سبب میشود پشت صحنه دیده نشود.» وی بر ضرورت تجهیز و نوسازی حمل و نقل تأکید کرد و ادامه داد: «در خودروهای جدید سنسورهایی وجود دارد که وسیلهای را که در جلو حرکت میکند تشخیص میدهد و سرعت را کم یا ترمز میکند که چیز عجیب و غریبی نیست و قیمت کمی هم دارد. در کشور ما در این مسئله غفلت زیادی میشود و تمایل به سمت این است که به سمت تجهیزات گرانقیمت و زمان بر میرویم، در حالی که این تجهیزات بدون تحریم در داخل کشور موجود است.»